Honen arrazoia argia da: EHUn azken hilabete (urte t’erdi egia esateko) gogor ta sinesgaitzen ostean lanez aldatu nuen eta, hortaz, ingurune eta lan egiteko modu berrietara ohitu beharra. Hau ez da testuinguru egokia izan zientziaz nahi ta behar beste idazteko. Baina ikasturte honetan bizitako guzti honek gauza batean berretsi nau: ikerketa duina eta zintzoa da bide bakarra.
Duina eta zintzoa edukietan ta gauzatzerakoan
Bada garaia solasaldi serio bat edukitzeko Katedraletan ze arraio egiten ari direnaren inguruan. Edo kanpotik, jendarte eta jendarteak izendatutako ordezkarietatik, sartu eta zipli-zapla zaplaztekoak ematen hasteko ea Katedraleko jakintsuak ernatzen diren. Ezagutzen dudan alorra biomedikuntza da eta nola da posible publikatzen denaren ia %85a kakapiloa izatea? Ziur beste alorretan antzeko gauzak gertatzen direla. Gero eta kaka gehiago ekoizten da Katedralaren barruan, bertoko besaulki eta tronuekin geratzeko. Ezagumenduaren eta zientziaren kaltetan. Denon kaltetan. Ez da bakarrik lotsagatik eta arduragatik halako “ikerketa” erabilgaitzak ez direla publikatu behar… duintasunagatik eta zintzotasunagatik Katedralean daudenei ez litzaieke ezta bururatu behar! Baina azkenean horrela jokatzen da, duintasuna eta zintzotasuna alde batera utzita, besaulki eta prebendak lortzeko, lapur banden etika ala politika jarraituta. Gauzatzeaz esango dudana zera da: iruzurrak ekiditeko lortzen dituzun emaitzekin zintzotasunez jokatu behar duzu, bestela sistema oso pikutara doakigu eta larrutik ordainduko dugu.
Duina eta zintzoa lan egiten duzun pertsonekin
Itsasontzia garrantzitsua bada ere, eskifaia ezin da ahaztu. Azken buruan, eskifaia da garrantzitsuena, eta bidaiak ez du inongo zentzurik eskifaiaren zoriontasuna edo atsegina edo balioesten dugun zer hori bermatzen ez bada. Zenbaitetan, iruditzen zait zientziagintzaren egungo egoeran ahaztu egiten zaigula xehetasun hori, alegia, eskifaiaren garrantzia, eskifaiaren zoriontasunaren garrantzia.
Duina eta zintzoa jendartean zabaltzerakoan
Katedrala leku itxi bat bezala imajinatzen badugu non “jakintsuak” ez direnak sartzeko aukerarik ez duten eta sortutako jakinduria ateratzerik ez dagoen, joan gaitezen Katedrala eraistera derrepentean. Soberan dago. Edo jendartean zabaltzen dugu barruan ekoizten dena edo Katedralak ez du zentzurik. Badakizue dibulgazioaren gai honetan taliban hutsa naizela eta ez dut barkamenik eskatuko horregatik: jendartean zabaltzen ez den zientzia egiten ez den zientzia da. Puntopelota. Baina batzuk Katedraletik ateratzen direnean egiten dutena azaltzeko, zera, ea, ez. Jendea aspertzeko, gauzak jendea tontoak baliran bezala azaltzeko edota handikerietan aritzeko, harrikadak merezi dituzte. Jendea duintasunez tratatu, ez baitira ergelak, eta kontatzen duzuna zintzotasunez egin: dagoena dago eta ez dagoena ez dago, itxaropen faltsurik ez sortu. Gauzak ondo azalduta jendeak mezu zuzen eta zehatzak jasotzen ditu, eta behar bezala zabalduko ditu, denon onurako.
Idatzi ditudan gauza batzuk probokatzaileak direla? Bai noski! Aizue, ikasturtea oso zaila izan da eta oso neurriduna izan naiz hilabete guzti hauetan! Lagun batek esan zidan bezala “ez dakit nola oraindik ez duzun burua (guztiz) galdu eta ez zaren oihuka eta ostikadak ematen hasi”. Behintzat ikasturteko azkena terapia moduan erabili dut eta, egia esan, eskatzen dudana ez zait hain lekuz kanpokoa iruditzen: zientzian duintasunez eta zintzotasunez aritzea, bizitzako edozein esparrutan bezala. Uda ona pasa, bueltan gaude!