Larrialdirako genetika (96): Koropilulak (3)

SARS-CoV-2a birusak (Koro gure artean) dena hankaz gora jarri duela argi dago. Hain hankaz gora, batzuetan galdu egiten garela berari buruz dakigunaren inguruan. Hortaz, txio formatuan hainbat datu jarri ditut momentu honetan argi ditugun hainbat kontu. Horrela erreza eta arina izan daiteke horiek ulertzea eta zabaltzea 😉. Hona hemen beste 5 #koropilula berri

• SARS-CoV-2 birusa zein espezietik gizakira salto egin duen argi ez badago ere, birusek espezie batetik bestera salto egitea arrunta da. Bide batez, Kororen sekuentzian ez dago gizakiaren eskusartzearen zantzurik. 
• Korok ACE2 hartzailea erabiltzen du zirrikitu gisa zeluletara sartzeko. Gorputzeko zelula gehienek hartzaile hori dute (batez ere heste-zelulek) eta, horregatik, hainbeste organo kalte ditzake.
• Pertsona askok COVID-19a nabaritu gabe pasatzen badute ere, badira modu neketsuan pasatzen dutenak eta ondorio latzak dituztenak. Ez dago argi zeintzu faktorek eragiten duten hori horrela izateko, hortaz, kontuz ibili, ez hartu txantxetan gaixotasun hau.
• Txertoek gure immune-sistema entrenatzeko balio dute. Horiei esker, gure immune-sistemak ikasten du patogeno bati nola aurre egin eta, horrela, infektatzen denean, arin erantzun dezake patogeno horrek sor ditzakeen kalteak ekidinda. 
• HCoV-OC43, HCoV-HKU1, HCoV-229E eta HCoV-NL63 koronabirusek katarro arrunten %15 sortzen dute. SARS-CoV koronabirusak Arnas sindrome akutu larria sortu zuen 2002-2005 artean eta MERS-CoV koronabirusak Ekialde Ertaineko arnas sindromea 2012tik.

Itxialdirako genetika sorta

Lehenengo txandaren hasiera
1) Birusak
2) Immunitate-sistema

3) Antigorputzak

4) SARS-CoV-2aren jatorria

5) Termozikladorea

6) Gene-marketina

7) Zoroa eta patxadaz, mesedez 
8) ACE2 hartzailea

9) SARS-CoV-2aren geneak

10) 150 gene-testu

11) Etxeko gene-lanak

12) RNA
13) Endorfinen genetika
14) SARS-CoV-2aren jatorria (II)
15) Birusei aurre egiten
16) Tuskegee deitutako amesgaiztoa
17) Urtaroko gripearen genetika
18) Eugenesia eta Darwinismo soziala 2.0
19) Laborategietako langileei, eskerrak
20) Ez da guda bat, auzolana da
21) COVID-19ari gene-sentikortasuna
22) Gripe-pandemien genetika
23) Genetika zientzia-fikzioko filmetan
24) Beldurraren genetika
25) Parte-hartzearen garrantzia
26) Erratuta nengoen eta erratuko naiz
27) (gene-)datuen gobernantza
28) Genomak berdefinitzen
29) Minbizien gene-bilduma erraldoia
30) Gaixotasunak sailkatzen
31) Pangolinak
32) Saguzarrak
33) Zitokinen ekaitza
34) Gainontzeko epidemiak (I) – GIB
35) Gainontzeko epidemiak (II) – Ebola
36) Gainontzeko epidemiak (III) – Kolera
37) Gainontzeko epidemiak (IV) – Herpesbirusak eta H. pylori
38) Gainontzeko epidemiak (V) – Patogenoak ez direnak
39) Gainontzeko epidemiak (VI) – Etortzear dauden epidemiak aurreikusten
40) Bizi-urteak kentzen dituzten mutazioak 
41) Birus erraldoiak
42) Jirafen lepoa
43) Hesteak minberak direnean
44) Eboluzioa bueltan da
45) Zama diren onurak
46) COVID-19a eta tripak
47) Gene-dibertsitatea
48) Bigarren olatuak
49) Sexu-kromosomak eta bizi-luzera
50) Gene-aholkulariak
51) Adituaren falazia
52) Bio zuk zeuk egin
53) Koronabirusen erretratua
54) Bizi(tz)a konplexua da
55) Etxabereak eta gu
56) Genometako guda-hotza
57) Kontserbazioa eta gene-aldaerak
58) Normaltasuna
59) Gaixotasunak eta sexua
60) Gene-dosia orekatzen
61) Gizakion adaptazio lokalak
62) Estigmak diren geneak
63) Zientzia-artikuluetan itota
64) Zientzian konfiantza
65) Gene-informazioaren balioa
66) Mikrobiomaren eragina immune-sisteman
67) Immune-sistema eraginkorrak SARS-CoV-2a antzematen
68) Zabor-posta zientzian
69) COVID-19ari buruz datuak partekatzen
70) Espezieen mugak
71) Genomaren zaindaria, gene-ediziorako oztopo
72) Gene-informazioa lagatzea
73) Birusak minbizien aurka
74) Egitasmo handien datuak erabiltzen
75) Gene biziak arrazakeriaren kontra
76) Sormena
77) Gene-lengoaia (I) – Hizkiak
78) Gene-lengoaia (II) – Patroiak ta egiturak
79) Gene-lengoaia (III) – Interpretazioa
80) Gene-lengoaia (IV) – Eboluzioa
81) Gene-lengoaia (eta V) – Etorkizuna
82) Omikak gaixotasun infekziosoak ikertzeko
83) Gene-arriskua erabiltzen
84) Geneen aktibitatea aurreikusten
85) Ezer ez da dirudiena
eta 86) Bizitza oso bat aurretik ikasten jarraitzeko
Lehenengo txandaren bukaera

Bigarren txandaren hasiera
87) Jakinpozaren alde, beti
88) Korodatuak
89) #Koropilulak
90) Dengea
91) Korodatuak (2)
92) #Koropilulak (2)
93) PCR
94) Korodatuak (3)
95) Genetikaren etorkizuna (1)