Kategoria: Domeketako gosaria

Asteazkenean nire urtebetetzea izan zen. 38 bira oso eman dizkiot eguzkiari. Asko gustatzen zaidan eguna da, urteak betetzea ospatzea pila bat gustatzen zait. Aurten, gainera, lehenengo aldiz jai-egun bezala hartu dut, lasaiago eta gusturago ospatzeko.

Jaio nintzenetik HIESaren pandemia hor bazegoen ere, aurten bizi izan dugun COVID-19aren pandemiak gogor jo gaitu. Eragin askoz arinagoa eta handiagoa izan du, HIESaren pandemiak bere eraginak, batzuk lazgarriak, izan baditu ere. Nire urtebetetzera osasuntsu heldu izana eta maite ditudanak osasuntsu heldu izana izan nezakeen oparirik onenak dira.

Guztiok jakin badakigu pandemia honek aldatu gaituela. Baina nire urtebetetzea behar bezala ospatzeko ohitura ez dut aldatu. Izatekotan, askoz gehiago ospatu eta gozatu dut. Zeren urte hau ikusita, bizirik jarraitzeak ospakizun handia merezi du. Bizipozaren alde, beti.

Gaurko egunean ohitura dago herri honen parte batean hilerriak bisitatzea. Bertara hildako senideak bisitatu eta loreak eramaten zaizkie.

Hemeretzi urte dira gurean egun horretan gure liturgia sortu genuenetik. Hasieran amamari Busturiako hilerrira bisita egiten genion. Lehenengo Foruan gelditzen ginen berak gosalduko lukeen bezala gosaltzera; gero Bizkaiko herri random batera joaten ginen bazkaltzera berak egingo lukeen bezala. Handik urte batzuetara atxitxe amamarekin joan zitzaigun eta biei bisita egitera joaten ginen. Badira urte batzuk Gernikako jatetxe batean bazkaltzera gelditzen garela. Eta azken urteetan, amama aitatarra joan zitzaigunetik, lehenengo Basauriko hilerrian bisita egiten diogu, eta gero Urdaibai bidean jartzen gara. Bi hilerri oso ezberdin badira ere, bakea ematen didaten lekuak dira.

Aurten ez dakit nolakoa izango den liturgia. Baina gurekin egongo direlaz ziur naiz.  

Nahiko agerikoa da jatea gustuko dudala: janarien argazkiak txiokatzen ditut, azpiatal hau gosariaren inguruan eraikita dago eta kokatzen den atala hamaiketakoari egiten dio aipamena. Bai, janaria nire bizioa da eta jaten asko gozatzen dut. Batez ere janari hori kozinatu badut.

Zeren niretzat sukaldea erlaxatzeko tenplu bat da. Kozinatzeak pilo bat erlaxatzen nau. Garaia estresagarrietan nagoenean sukaldean denbora gehiago pasatzen dut eta, ondorioz, nire sabelean nabaritzen da. Noski, gauza hain gozoak prestatu ostean ez ditut zaborrera botako, hori bekatu mortala da! Ta harrikoa egitea ez zait batera kostatzen egiten, e? Erlaxazio prozesuaren parte da.

Eta, gainera, nire filosofiak nire bi grinak, sukaldea eta zientziak lotzen ditu: “Zientzia kozinatzea bezalakoa da: bakoitzak bere ukitua ematen dio, etxean eginda, maitasunez eginda eta familia eta lagunekin partekatuta, gozoagoa da”

Azken hilabeteetan zientzien gain jarri ditugu gure itxaropenak. Bere akatsak izango dituzte baina dugun heldulekurik eta lanabesik onenak dira. Baina zentraltasun horrek kontrako erreakzioa sortu du, ere zientzien mesfidati direnak edo, zuzenean, zientzian aurka beren obsesioak botatzen dituztenak.

Noski, ni honetan alde interesatua naiz: zientziak dira nire ogibidea eta, gainera, grina. Horregatik ere zientzien kontrako erasoak modu pertsonalean hartzen ditut. Zeren jarrera hori hedatzen bada, zientziak arbuiatzea jarrera onargarri bat dela normalizatzen bada, agintariek (are) errazagoa izango dute zientzien inbertsioa (are) gehiago murriztea. Eta horrek ekainean kale gorrian utz nazake. Hainbaten begietan merezita, gainera.

Hortaz, ezin naiteke ulergarria, enpatikoa edo atsegina izan zientziafoboekin. Ezin dezaket tonua zaindu polarizazioa ekiditeko. Nire ogiarekin jolasten ari dira, hori oso pertsonala da. Eta pertsonala, politikoa.

Orain dela hamar urte Bartzelonara bizitzera joan nintzen bi urtez. Bartzeloneta auzoan pisu txiki baina itxuroso bat hartu nuen, lanetik gertu. Merkatua alboan nuen eta kalearen bukaeran hondartza ikusten zen.

Auzoaz maitemindu nintzen. Gentrifikazio prozesua hasita bazegoen ere eta turismoa mehatxu bat bazen ere, oraindik bere xarma mantentzen zuen. Bartzelona den jolas-parkearen baitan bazegoen ere, oraindik bere izaera mantentzeko gai zen. Denbora oso gutxian bertokoa banintz bezala sentitu nintzen, nire izaerarekin bat egiten zuen auzoa baitzen. Auzoaren ezizena “L’Ostia” da eta bertoko auzoko elkarteak izen hori darama. Imajina dezakezue euskaldun batekin, batez ere Bilbo ondokoa izanda, zenbat joko ematen zuen horrek.

Euskal Herrira itzuli nintzenetik, Bartzelonara bueltatzen naizen bakoitzean nire bigarren etxetzat jotzen dudan auzora itzultzen naiz, jada zena ez bada ere.

Jada aurkeztu dute EiTB maratoiaren edizio berria. Aurten, sorpresa, COVID-19ari buruzko ikerketari limosna emateko izango da. Oraindik iazko dirua banatu gabe dagoenean –aste honetan jakin da laster diru hori eskatzeko epea zabalduko dela, noiz banatuko duten, auskalo– edizio berriarekin mehatxatu gaituzte. Iaz Lau Teilaturekin torturatu ostean, aurten ekitaldirako prestatutako bertsoa abestea izango da gure buruak zuritzeko proposatu digutena.

Noski, jendeak bere borondaterik onenarekin parte hartzen du, ez daukat inolako dudarik, baina desira-gogoeta besterik ez da. Ikerkuntza ezin da dohaintzetan oinarritu eta, are gutxiago, momentuan bolo-bolo dabilen gaien menpean egon ze ikerkuntzari ematen zaion dirua. Errepideak eta metroak egin arte behar duten diru guztia jasotzen duten bezala, ikerkuntzek egin arte behar duten dirua jaso beharko lukete, ez norbanakoen borondatearen arabera. Pentsamendu aldaketa hori bai dela maratoi luze bat.

Ezin gaitezke beldurrarekin bizi. Hori diogu askotan, mantra bat bezala. Normalean ez naiz beldurrarekin bizi, ez nau gelditzen, egin beharrekoak egiten ditut, kontuz eta tentuz, baina beti aurrera. Kororekin hau aldatu da.

Beldurra izan dut. Beldurra izaten jarraitzen dut. Bai, beldurra. Ez da “errespetua” (beldurra mozorrotzeko darabilgun eufemismoa), beldurra da. Arrazionala dela adostu dezakegu baina ez dio larritasunik kentzen. Gaixotzeak kezkatzen nau, besteak gaixotzea arduratzen nau, izan ditzakegun ondorioek beldurtzen naute. Gehienek sentitu gabe pasatzen dute, baina nire beldurra da COVID-19 larri bat izatea. 

Batez ere beldurtzen nau dastamena galtzeak. Nire liturgia asko dastatzearen inguruan eraikiak dira, jateaz eta edateaz gozatzea. Hori gabe bizipoz iturririk gabe geldituko nintzateke, egunerokotasunari aurre egiteko heldulekurik gabe. Bai, dastamena galtzeaz eta horren ondorioez beldur naiz. Baina ezin gaitezke beldurrarekin bizi, ezta?

Ez naiz batere kirolaria. Ezta kirolzalea ere ez. Baina estropadek liluratzen naute. Kirol puska bat iruditzen zait: esker txarrekoa askotan, sufrimendu handikoa, baina oso ikusgarria. Eta oso erreza eta atsegina jarraitzeko.

Urtero bezala, niretzat uda lehen arraunkadekin hasi zen eta gaur bukatuko da azken traineruaren txopak helmuga zeharkatuko duenean. Uda osoan zehar arraunlariek arrauna hartu eta itsasoari aurre egin diote lemazainaren argibideei jarraituta. Itsasadarrean edo itsaso zabalean, itsaso barean, bagatxoekin edo olatu erraldoien artean, gainontzeko traineruak baino lehenago helmugara heltzeko helburuarekin lehertu egin dira. Orain arraunak jaso eta atseden hartuko dute.

Guk, aldiz, arraunari tinko heltzen jarraituko diogu udazken bero eta zail honetan zehar nabigatzeko. Gure lemazainak fidatzekoak ez badira ere. Boga, boga, marinela…