CRISPR sistema bakterio batzuek beren buruak birusetatik babesteko duten mekanismoa da. Ezaguna zaigu orain dela gutxi CRISPR sistema gene-ediziorako moldatzeak Nobel saria jaso zuelako. Baina ez dirudi gene-ediziorako baliagarria izan daitezkeen bakterioen defentsa-sistema bakarra denik.
(gehiago…)Etiketa: dazientziat
-
Euskaraldiarako genetika (122): Deus ex machina
Telesail eta film askotan ikusi izan dugu: egoera supertxungoa da, gure heroiek irtenbiderik gabe daude baina, tatxan, bapatean, istorioaren norabidearen kontra zerbait agertzen da gure heroiek mundua salba dezaten. Ez dakit, gizateria ia birrindu duten estralurtar batzuei birus informatiko bat bidaltzea; edo birus ultratxungo baten aurkako txertoa tximino batetik lortzea, adibidez. Baliabide horri Deus ex machina deitzen diote (inkluso Stargate SG1 telesailean kapitulu bati izenburu hori jarri zioten, autokonszienteak, autoparodikoak eta putoamoak direla aski soberan utzita) eta Grezia klasikoko antzerkian du oinarri, non makina batek jainko baten papera zuen antzezle bat eszenan sartzen zuen.
(gehiago…) -
Euskaraldiarako genetika (121): Korodatuak (4)
COVID-19aren inguruan eta gaixotasun hori sortu duen SARS-CoV-2 birusaren inguruan datu asko ematen dira. Horietako batzuk aurrekoetan landu ditut, pandemiaren fase ezberdinetan eman dezaketen informazioa ulertzeko eta pandemiaren bilakaera ulertzeko. Esate baterako, joerak nolakoak diren ikusteko, testak egiteko dagoen gaitasuna ikusteko edota, lazgarriena, hildakoen joera ikusteko. Gaurkoan agian intuizioaren aurkako zehaztasun bati buruz aritu nahiko nuke.
(gehiago…) -
Euskaraldiarako genetika (120): Genetika komunikatzen
Ana Galarragak egin zidan elkarrizketan berak esan zuen bezala Edonola genetika euskaraz jorratzen duen lehen bloga da. Hamabostaldi honetan euskaldunok ahalduntze ariketa bat egingo dugunez, egokia iruditu zait blog honetan egiten dudan eta dugun ariketari buruz hausnartzea. Azken finean genetika euskaraz komunikatzeko izanik, zientzia gizarteratzen du eta euskara indartzen du.
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (119): Genetikaren etorkizuna (12)
Nature Reviews Genetics aldizkariak, 20 urte bete dituela erabilita, 12 ikertzaileri genetikaren eta genomikaren etorkizunaz aritzeko eskatu die, jakintza-arlo horiek dituzten aukeren eta errenkoei buruz, hain zuzen ere. Blog honetan genetikak eta genomikak ematen duten azaltzen saiatzen naizenez, interesgarria iruditu zait iritzi horiek hona ekartzea. Horrela, etorkizunean jorratuko ditugun gaiak gaurdanik zeintzuk izan daitezkeen jakin dezakegu.
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (118): Ezustekoen birusa
COVID-19 gaixotasuna hedatzen hasi zenetik SARS-CoV-2ak (etxekoentzat Koro) ezusteko handiak eman dizkigu. Hasieran ez (ge)nuen merezi zuen bezain serio hartu kontua eta pandemiak eskuartean eztanda egin zigunean ohartu ginen hau ez zela edozein birus. Hala, oso zuhurra naiz Kororen inguruan sortzen diren berri onekin edo itxaropentsuekin (bai, balizko txertoaz ari naiz baina ere kutsatuen kopuruak behera egiteaz), batzuetan ezkorra edo marmartia naizela dirudiela. Baina nire arrazoiak ditut tentu handiarekin jokatzeko.
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (117): Genetikaren etorkizuna (11)
Nature Reviews Genetics aldizkariak, 20 urte bete dituela erabilita, 12 ikertzaileri genetikaren eta genomikaren etorkizunaz aritzeko eskatu die, jakintza-arlo horiek dituzten aukeren eta errenkoei buruz, hain zuzen ere. Blog honetan genetikak eta genomikak ematen duten azaltzen saiatzen naizenez, interesgarria iruditu zait iritzi horiek hona ekartzea. Horrela, etorkizunean jorratuko ditugun gaiak gaurdanik zeintzuk izan daitezkeen jakin dezakegu.
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (116): Zientziaren erantzuna COVID-19aren aurrean
Pandemia honetan zientzia ezinbestekoa izan dela argi dago. Baina nola eragin die zientziagintzan ari direnei pandemiak? Zer nolako iritziak dituzte bere kudeaketa eta ondorioei buruz? Frontiers taldeak akademiak COVID-19aren pandemiaren aurrean nola erantzun duen ezagutzeko inkesta bat abiatu zuen eta 25.000 ikertzaile inguruk bete dute. Hauek dira jasotako iritzien ondorio nagusiak:
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (115): Genetikaren etorkizuna (10)
Nature Reviews Genetics aldizkariak, 20 urte bete dituela erabilita, 12 ikertzaileri genetikaren eta genomikaren etorkizunaz aritzeko eskatu die, jakintza-arlo horiek dituzten aukeren eta errenkoei buruz, hain zuzen ere. Blog honetan genetikak eta genomikak ematen duten azaltzen saiatzen naizenez, interesgarria iruditu zait iritzi horiek hona ekartzea. Horrela, etorkizunean jorratuko ditugun gaiak gaurdanik zeintzuk izan daitezkeen jakin dezakegu.
(gehiago…) -
Etxeratze-agindurako genetika (114): Koro kontserbakorra
Gure iruditerian beti birusak mutazioekin lotzen ditugu. Birusek mutazio superarriskutsu bat izan dezaketela eta orduan superbirusa bilakatu. Baina, mutazio gehienak, oro har kaltegarriak izan ohi dira. Egia da, noizbehinka, mutazioek birusen edo izakien gaitasunak hobetzen dituztela eta hedatzen direla. Hori dela eta, pandemian zehar SARS-CoV-2 birusak izan dituen mutazioak eta horiek nola hedatu diren aztergai izan dira.
(gehiago…)