#KZJaia3 ko lehenengoko ekarpena zorrak kitatzeko erabiliko dut. Askotan zientzietan emakumeek ez dute merezi duten errekonozimendua jasotzen eta hainbat pertsonekin gai honi buruz txioak gurutzatu ditut. Ados gaude: bai ikerkuntzan gabiltzanon partetik, bai jendartean oro har ez gara gai 10 emakume zientzialari aipatzen. Eskerrak Zientzia Kaieraren “Emakumeak zientzian” atala edo Mujeres con ciencia bezalako egitasmoak ditugun emakume zientzialariak ezagutzera emateko. Joan dadila ekarpen hau harri-koskor moduan eta nire omenaldi xumea, hortaz guztiz subjektiboa, historiako zientzialari handienetako bati. (gehiago…)
Etiketa: kultura zientifikoa
-
RNAren hizki-zopa
Hainbatetan RNA mota ezberdinek hizki-zopa bat eratzen dutela aipatu dizut. Honakoan zergatik hizki-zopa deitzen diodan azaltzen saiatuko naiz. (gehiago…)
-
Azaroa, zoroila
Beti maite izan dut azaroa. Nire urtebetetzea izateaz gain udazken koloreek gure bazterrak janzten dituzte. Nola ba ez dut zemendia maiteko! Baina 32ak bete ditudan honako hau aktiboa eta mediatikoa izan da: (gehiago…)
-
Mundua irauli zuen liburua
Gaur 155 urte betetzen dira Charles Darwin-ek “Espezieen jatorriaz” idatzi zuenetik. “When on board H.M.S. ‘Beagle’” hitzekin hasitako liburu horrek iraultza bat hasi, hautsak harrotu eta gizarteko alor askotan eragina izan zuen. (gehiago…)
-
Gauza bat da esatea eta beste bat egitea (III)
Aurrekoetan gene guztiak aldi berean aktibo ez zeudela eta gene batzuk ez dutela zertan proteinatara itzuli behar kontatu nizun. Kontu guzti horietan, giroan hor nonbait, genetikaren kutxa beltza dago: epigenetika . Izen ponposo horren atzean geneetan idatzita ez dagoena baina heredatzen den ziur-ez-dakigun-zer-hori dago. (gehiago…)
-
Klik egitea bezain erreza balitz…
Noizbait biologia konputazionalari buruz idatzi dizut eta gaur egun datu asko kudeatu eta aztertu behar direla . Gaur honen zailtasunei buruz bizpahiru kontu esango dizkizut. (gehiago…)
-
Gauza bat da esatea eta beste bat egitea (II)
Aurrekoan aktibo dauden gene batzuk gero proteinatara itzultzen ez direla esan nizun, baina zer esan nahi du horrek? Beno, horretarako biologia molekularraren dogma zentrala azaldu behar dizut. Beno, ez da dogma baina horrela deitzen zaio. (gehiago…)
-
Gauza bat da esatea eta beste bat egitea
Genomari buruz idazten dudanean, bai, gure argibide-liburu erraldoi horretaz idazterakoan, bakoitzak gurea dugula esan dizut. Beno, ñabardurak alde batera utzita, gure gorputzeko zelula guztiek (zenbaki bat bilatzen saiatu naiz baina ez dut aurkitu, estimazio ezberdinak egin dira eta zenbakiak hain aldakorrak dira ez naizela zenbaki bat ematera ausartzen) argibide-liburu berdina dute. Baina 200 zelula mota ditugu gure gorputzean: zelula batzuek giltzurruna eratzen dute, besteek birikak eta beste batzuek gibela. Nola da posible argibide-liburu berdina edukita gauza hain ezberdinak egitea? Beno, gauza bat liburuak esaten duena delako eta beste bat egiten dena. (gehiago…)
-
Geneak eskua emanda doazenean
Gizakiok 20.000 gene inguru ditugu eta gene bakoitzean informazio ezberdinak joan daitezke. Esate baterako odol sisteman A, B eta 0 odol motak ditugu gene horretan (ABO genea hain zuzen ere) dugun informazioaren arabera. Egia esan gene bakoitzeko bi informazio ditugu: aitak informazio bat ematen digu eta amak bestea. Guk gure seme-alabei gure informaziotako bat. Baina, aitak eman diguna ala amak eman diguna? Hori zoriak erabakitzen du. Eta gene guztietara amarena ala aitarena pasatzen diegu? Ez hain arin, ez hain errez: gene batzuetan aitatik jaso dugun informazioa emango diegu eta beste batzuetan amatik jaso duguna. Hori ere zoriak erabakitzen du. (gehiago…)
-
Informazio guzti hori kudeatzen
Informazioaren garaian bizi omen garela diote. Hamaika iturritik informazio mordoa eskuragarri dugu. Nola biziraun informazio guzti horretan galdu gabe eta benetan jakin nahi duguna lortu? Zer egin ohi dugu horretarako? (gehiago…)